Người mà như cục bột, ai muốn nắn gì thì nắn, làm sao làm nên việc lớn. Lúc xã giao họ phải giao tiếp bằng môi mép, còn cửa lòng họ kín như bưng. Trên trần gian có vô số tạo vật mà không làm gì kiếm được một tạo vật thứ hai giống bạn trai từ sinh lý đến tâm lý.
Lúc ấy đừng đem hình phạt, uy quyền đ àn áp họ. Họ muốn khôn ngoan, già giặn mà rất ghét tuổi già. Tinh thần được ở đúng địa vị của nó là làm chủ thể xác.
Thưa bạn! Tôi viết cuốn nầy nhắm mục đích trước hết giúp bạn tìm hiểu bạn theo tinh thần câu Bạn hãy hiểu biết bạn của Socrate và bạn tự tri để tự luyện nên người. cậu mệt, vọp bẻ, té xuống đất như mít rụng. Nhưng đ àn ông thanh niên thì coi thường sự thấy trước ngó sau.
Thành ra khi bàn về tật ích kỷ, ưa độc đoán tôi nói với dè dặt. Tiếc thay mục đích nầy thường ít được biết hay bị bỏ quên. Họ chưa có ý thức yêu đương hẳn như chàng trai nọ nghe người cóc nỉ non mà đam mê trong truyện cồ tích Việt Nam đâu.
Ai đã từng đóng vai trò giáo dục tất nhận khi dạy văn chương, toán học, sử địa, v. Thứ tật chuyên môn kỳ dị nầy thưa bạn, là tật nguy hiểm. Đề cao vai trò của trí tuệ, ý chí, luơng tâm là những phương thế soi sáng, chế ngự, hướng dẫn bản năng.
Nội tâm của họ không được trang điểm thêm những đứctính mà còn mất khí lực vì khi giao thiệp họ làm già, họ quá giao động, làm mất sự trầm tĩnh cần thiết cho các nhân đức lớn lên. Óc ỷ lại pha màu sắc hèn yếu và nô lệ ái tình đôi khi khiến họ liều lĩnh: Lương tâm rộng rãi không hay mọt mại về tiểu tiết.
Trong những tổ chức thanh niên, khi gọi nam thanh lại để truyền lệnh, cho khẩu hiệu, người ta thấy trên gương mặt đa số sự sẵn sàng: dấu hiệu của lòng tốt vàng ngọc. Vậy trong thời hoa niên bạn hãy thấy trước bạn sẽ là người chồng, người cha hay một bâïc hy sinh độc thân vì nhân loại. Mấy khi tinh thần họ xuống dốc, đừng ai bàn với họ lý tưởng, chương trình, tương lai.
Đọc các mục trên ta nhận thấy điều nầy rõ rệt là tình cản của bạn trai buổi ấu thời cũng dồi dào nhưng ngã về những hình ảnh, những sự lôi cuốn có tính chất ngũ quan. Nói vậy không có ý bảo bạn trai không biết tưởng tượng đâu, nhưng vì tinh thần của họ được đấng vạn năng phú thác cho khả năng suy lý hơn nên trí tưởng tượng không được phong phú bằng. Thầy có lỡ lời, nói gì bất đáng, có họ ngồi sẵn dưới, đứng lên chỉnh phong tay đôi.
Họ không cân đo ác ý để làm hại, cũng không hề tìm dịp để làm hại cho kẻ khác. Thiếu gì bạn gái yêu một bạn trai bao nhiêu thì ghét cha mẹ, bà con của người yêu bấy nhiêu. Cờ trở gió thế nào thì đời sẽ nhận giá trị bạn thế ấy.
Họ không tin ai nên không buồn đem tâm sự phanh phui mà chỉ thích trở về với nội tâm, thầm nghĩ những điều mình mong ước cách đơn độc. Con thấy dãy núi ở gần nhà mình, con sông cạnh đường đi vô nhà mình không. Họ nghe oi bức, đứng ngồi, ăn ngủ, không yên.