Với mỗi loại chờ đợi, bạn bất thức gây ra xung đột ở nội tâm giữa cái Bây giờ và ở đây mà bạn không muốn với tương lai được tâm trí phóng chiếu mà bạn muốn. Họ đang tìm kiếm những khoảnh khắc lạc thú hay muốn được công nhận giá trị của mình, tìm kiếm sự an ổn hay tình yêu bên ngoài, trong khi họ lại sẵn có một kho tàng bên trong, không những bao gồm mọi thứ họ đang tìm kiếm mà còn lớn lao hơn mọi thứ khác trên đời. ở bình diện hình tướng, có sinh ra và chết đi, có sáng tạo và hủy hoại.
Sự im lặng của đêm khuya, dáng vẻ lờ mờ của đồ đạc trong căn phòng tối, tiếng xe hơi rì rầm từ xa vọng lại – mọi thứ rất xa lạ, rất thù nghịch, và hoàn toàn vô nghĩa đến nỗi tôi cảm thấy ghê tởm mọi thứ. Bạn cũng không còn gây ô nhiễm cho Trái đất tươi đẹp này nữa, cho không gian nội tại của bạn nữa, và cho linh hồn tập thể của nhân loại nữa bằng tính tiêu cực của việc tạo tác ra các vấn đề. Bạn không thể làm luận án tiến sĩ về cái “không”.
Tại sao bạn không đếm xỉa gì đến nó? Theo ý nghĩa đó, có sự bình đẳng hoàn toàn giữa bạn và mọi tạo vật khác. Ngay trong mối quan hệ có tính say nghiện cũng có những khoảnh khắc một điều gì đó rất chân thật tỏa sáng, một thứ gì đó vượt quá những nhu cầu say mê lẫn nhau. Khi bạn tiến sâu hơn nữa và lãnh địa “vô niệm”, như cách gọi ở phương Đông, bạn thể hiện được trạng thái ý thức thuần khiết.
cũng có thể cô ấy trải qua phần lớn cuộc sống trong cái quầng chứa nhóm đau khổ để tồn tại và tăng trưởng. Chỉ trong vài giây ngắn ngủi, trong khi bạn hoàn toàn hiện trú, thì vẻ đẹp ấy hay tính linh thiêng ấy hiển lộ ra. Ngay đến một cơn bực dọc nhẹ nhàng nhất cũng quan trọng, cần được nhận diện và xem xét kỹ; nếu không, nó sẽ tích lũy thành các phản ứng bạn không thể thấy được.
Nếu cần sử dụng tâm trí nhằm phục vụ cho mục đích đặc biệt, hãy sử dụng nó kết hợp với cơ thể nội tại của bạn. Trường hợp người ấy bỏ rơi bạn càng khiến cho bạn tăng thêm lòng thù hận sục sôi hay nỗi đau buồn và tuyệt vọng sâu xa nhất. Nó là trạng thái thường phàm của hầu hết mọi người.
Hoặc giả bạn đang mang trong tâm trí mình một gánh nặng điên rồ gồm cả trăm việc mà bạn sẽ hay có lẽ phải làm trong tương lai thay vì tập trung chú ý vào việc duy nhất mà bạn có thể làm ngay bây giờ. Hệ miễn dịch sau bảo vệ bạn trước các trường năng lượng tâm trí – tình cảm tiêu cực của người khác, vốn rất hay lây lan cho bạn. Thế nhưng, cái bản thể này không chỉ vượt quá mà còn ẩn sâu bên trong mỗi sinh linh dưới dạng bản tính sâu thẳm, vô hình và bất khả hủy diệt của nó.
So sánh với điều đó, hạnh phúc thực ra chỉ là thứ thô thiển. Giống như chữ Thượng đế, chữ Bản thể hiện tiền chẳng giải thích được điều gì cả. Trước khi vũ trụ xuất hiện, trước khi có vụ nổ lớn “big bang”, nếu bạn thích gọi như thế, không hề có một không gian trống rỗng bao la chờ sẵn để được lấp đầy.
Hoàn cảnh bên ngoài cuộc sống của bạn và bất cứ việc gì xảy ra đều giống như mặt hồ. Cảm nhận bên ngoài không thay đổi nhiều lắm, ngoại trừ các màu sắc dường như rực rỡ hơn và sống động hơn. Nếu bạn ngưng đầu tư “tình hình cái tôi” vào nó, tâm trí sẽ mất đi khả năng cưỡng chết, mà căn bản là cưỡng chế phán xét, và do đó phản kháng chống lại cái đang là, gây ra xung đột, bi kịch, và nỗi đau khổ mới.
Bạn không bao giờ đánh mất nó được, và nó cũng không thể rời bỏ bạn được. Nhờ lưu trú ở hoàn cảnh, biến cố, hay con người mà nó xem là nguyên nhân gây ra xúc cảm, ý nghĩ cung ứng năng lượng cho xúc cảm ấy, rồi xúc cảm ấy lại cung cấp năng lượng cho khuôn mẫu suy nghĩ, và vân vân…. Giải trừ sự đồng hóa với tâm trí là trở thành chủ thể thầm lặng quan sát những suy nghĩ và hành vi của bạn, nhất là khuôn mẫu lặp đi lặp lại của tâm trí cùng vai trò của tự ngã hư ngụy, vai trò của cái tôi giả lập.
Thế nhưng còn sót lại điều gì khi không còn khổ đau? Đức Phật giữ im lặng về điều đó, và sự im lặng của ngài hàm ý rằng bạn sẽ phải tìm hiểu cho chính mình. Bạn có từng kinh nghiệm, hành động, suy nghĩa, hay cảm thấy điều gì đó bên ngoài cái Bây giờ chưa? Bạn có nghĩ mình sẽ như thế không? Phải chăng có thể có điều gì đó xảy ra hay hiện hữu bên ngoài cái Bây giờ? Chẳng phải câu trả lời hiển nhiên là: Nếu không thích cụm từ tội lỗi, bạn hãy dùng các cụm từ khác như mê muội, bất thức, hay điên rồ chẳng hạn.