Wall Street luôn miệng nói về thị trường chứng khoán đang lên hay xuống và khả năng dự báo hướng đi tiếp theo của nó. Warren thức dậy một buổi sớm mai và nhận thấy rằng những nguyên tắc đầu tư mà ông học đựợc từ người thầy Graham giờ đây không còn phù hợp nữa. Với những sản phẩm này ông có thể xác định được giá trị kinh tế dài hạn của chúng và cân nhắc liệu thị trường chứng khoán với tầm nhìn ngắn hạn có ép giá cổ phiếu của chúng hay không.
Không ai muốn mua cổ phiếu ngân hàng lúc dó vì người ta sợ số nợ không thu hồi được khi cho vay bất động sản sẽ làm các ngân hàng vỡ nợ. Đây là lúc kiếm tiền dễ dàng. Nếu người tư vấn đầu tư của bạn khuyên bạn nên đầu tư dàn trải, điều đó có nghĩa là anh ta đang thể hiện rằng mình không hiểu rõ công việc mình làm, và anh ta muốn bảo vệ bạn khỏi trở thành nạn nhân cho sự ngu dốt của anh ta.
ông không thể nào tính toán mua một công ty mà có thể không bao giờ kiếm đuợc đồng lợi nhuận nào, hoặc là trả một số tiền cao gấp 40 lần doanh lợi cho một công ty có thể bị nhận chìm vào quên lãng trước đợt sóng công nghệ mới. Nhưng nếu trách nhiệm không phải thuộc về các tổng giám dốc, thì họ không thật sự là nhà lãnh đạo của chúng ta phải không? Nếu đó không phải là người lãnh đạo, vậy sao chúng ta không đi tìm một người lãnh đạo khác có thể điều hành công ty? Đây là công ty của chúng ta phải không? Chúng ta là những người chủ phải không? Warren chưa bao giờ quên rằng chính những cổ đông của Berkshire mới là người chủ của công ty ông đang điều hành. Tại đây, tôi đã được gặp một nhóm sinh viên tâm huyết với những lời thông thái của bậc thầy về đầu tư, và tự nhận mình là những nhà nghiên cứu Buffett (Buffettology).
Nhưng nếu tiền thật không xuất hiện thì đến một lúc nào đó sự hào hứng và các ảo tưởng cũng dần phai nhạt, và tất cả những gì còn sót lại là một tài khoản ngân hàng trống rỗng với bộ hồ sơ xin phá sản. Warren nhìn nhận việc sở hữu cổ phiếu cũng giống như đang sở hữu một phần nhỏ của công ty. Nhưng nếu bạn không biết mình đang làm gì, nó sẽ chẳng tiếc gì mà không lấy hết tiền cho bạn nghèo đi.
Nếu nó còn phải liên tục thay đổi sản phẩm để cạnh tranh thì lại phải chi tiền cho nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới. Nhưng nếu bạn là nhà quản lý tài chính thì vấn đề là các cổ đông viên cứ thúc giục sau lưng, Đánh đi, đồ lười! Cả hai lần rút lui này đã giúp ông không bị tổn thương khi thị trường sụp đổ sau đó, và cả hai lần rút lui này đã để lại cho ông rất nhiều tiền mặt để tận dụng giá cổ phiếu thấp kéo theo sau đó.
Ba mươi năm sau con số 10 triệu này đã tăng lên thành 1,5 tỉ. Ví dụ như việc cắt giảm chi phí khi công việc kinh doanh gặp khó khăn, đáng lý ra bạn đã phải làm từ rất lâu trước khi bước chân tới ngưỡng nguy hiểm. Nếu bạn phải chi hàng tỉ đồng để tái thiết kế danh mục sản phẩm của mình sau mỗi năm năm, nghĩa là bạn đã mất cơ hội sử dụng hàng tỉ đồng vào việc mở rộng sản xuất hay mua lại công ty khác hay mua lại cổ phần.
Ông kiếm được trên 90% số tài sản dựa trên chỉ chừng 10 công ty như vậy. Trong tất cả các trường hợp này thì cơ cấu kinh tế dài hạn của họ cuối cùng đã buộc thị trường phải đánh giá lại và giá cổ phiếu tăng đáng kể. Gates làm được chỉ bằng một cổ phiếu duy nhất, và Warren làm được với khoảng nửa tá.
Bởi vì mọi việc thật đơn giản nếu bạn được đứng trên đôi vai của một người khổng lồ Nó đã được chứng minh là đúng. Cả hai lần rút lui này đã giúp ông không bị tổn thương khi thị trường sụp đổ sau đó, và cả hai lần rút lui này đã để lại cho ông rất nhiều tiền mặt để tận dụng giá cổ phiếu thấp kéo theo sau đó.
Khi tôi hỏi làm thế nào bà kiếm lời nếu bán hàng giá rẻ như thế, bà cho biết bí quyết nằm ở khâu mua vào. Ông trả số tiền tương ứng với giá trị của nó — nhưng theo thời gian giá trị kinh tế của doanh nghiệp gia tăng, đẩy giá cổ phiếu tăng theo tương ứng, và đến năm 1995 thì giá cổ phiếu là 127 đôla, tương đương với 24% tỉ suất lợi nhuận hàng năm. Nhưng thực tế ông không phải làm thế vì ông đã kiếm ra hàng đông tiền từ công việc mình yêu thích.
Năm 1969, khi thị trường đang đến hồi đỉnh cao, Warren cho rằng cổ phiếu dã bị nâng giá quá cao nên quyết định rút lui hoàn toàn ra khỏi thị trường chứng khoán. Nhưng ông đã theo đuổi phương cách này quá lâu, sau khi nó đã mất tác dụng - sợi dây trói buộc của thói quen rất nhẹ. Nếu bạn không thích định hướng tương lai từ những thói quen này, bạn nên thay đổi trước khi con tàu chìm dần trong biển khó khăn.